آستانگی ایرانی و بازنمایی نمادین مفهوم آلودگی: مطالعه انسان شناختی نظام و رویکرد گفتمانی نمایش «شهر قصه» اثر بیژن مفید

author

  • علیرضا حسن زاده پژوهشکده مردم شناسی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران
Abstract:

یکی از رویکردهای گفتمانی موجود در آثار هنری و ادبی عصر پهلوی، نقد شهر مدرن شده و فرهنگ برآمده از آن به­مثابه منبع آلودگی و مسخ است. این رویکرد گفتمانی که طیفی وسیع از گفتارها و نظام­های معنایی آثار هنری و ادبی دوره یاد شده را دربر دارد، خلوص و پاکی روستا و جامعه ماقبل مدرن را در تقابل با تهدیدی جدی می­یابد که فرهنگ بیگانه و آلوده شهری است. یکی از آثار تأثیرگذاری که گستره حضور آن تا زمان حال نیز ادامه یافته و به یکی از آثار زنده در حافظه جمعی و معاصر ایرانیان تبدیل شده، نمایش «شهر قصه» اثر بیژن مفید است. این اثر را می­توان یک اثر میان/چند نسلی دانست که دامنه تأثیر آن از زمان تولید اثر نیز فراتر می­رود. این مقاله ضمن بررسی نظام و رویکرد گفتمانی موجود در این نمایش به مقایسه تطبیقی آن با سایر آثار دوره مذکور می­پردازد و زمینه و بستر گفتمانی تألیف، تولید و تاثیر اثر یاد شده را مورد بررسی قرار می­دهد. به­نظر می­رسد در یک رابطه میان متنی و تعاملی، می توان به معنای گفتمانی همانندی در آثار ادبی-هنری و روشنفکرانه و فلسفی به دلیل دلیل بافت و زمینه اجتماعی مشترک رسید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بازنمایی رسانه‌ای از مردانگی در نظام پدر‌سالار با رویکرد نشانه‌شناسی گفتمانی؛ مطالعه موردی: سریال ستایش

پدرسالاری مفهومی است که با اعمال قدرت، نفوذ، اقتدار و حجیت مرد در چارچوب خانواده قوام می‌گیرد. رسانه‌ها ازجمله محمل‌هایی هستند که با استمداد از آنها این نظام در جامعه بازتولید می‌شود. بر این اساس، شناسایی نوع مردانگی به تصویر کشیده شده در این سریال از اهداف مقاله حاضر بوده است. بر همین اساس، ابتدا 27 صحنه از صحنه‌هایی که نظام پدرسالاری و مردانگی را بازنمایی کرده‌اند، انتخاب شده‌اند تا پ...

full text

تحلیل گفتمانی نگاه بازیگر آمریکایی و ایرانی به مفهوم تروریسم

Discourse is correlated signifiers in which social trends formed and interaction of »Self« and »Other« is constructed and reality means.  Semantic structures deals with identity. Political boundries cause the establishment of identities in political arena which means against the radiacal otherness. The question of this research is how the process of meaning of terrorism is analyzed by Iranian a...

full text

بازخوانی مفهوم «سدرة المنتهی» با رویکرد گفتمانی

در سنت تفسیری، سِدرَةُ المنتهیٰ به عنوان درخت سدری باشکوه و آراسته در دورترین نقطۀ بهشت مطرح بوده، و در زمرۀ باورهای آخرت‌شناختی مسلمانان جای گرفته است. این در حالی است که با توجه به سیاقِ تنها کاربرد قرآنی آن در سورۀ مکّی نجم، سدرة المنتهی باید پدیده‌ای شناخته برای مشرکین عرب نیز بوده باشد. مجموع کاوشهای فرهنگی ـ گفتمانی و ریشه‌شناختی نشان می‌دهد که سدرة المنتهی نه دقیقاً یک درخت، بلکه یک صورت فلکی ب...

full text

آستانگی در مناسک حج (مقایسۀ تحلیلی مناسک حج با مفهوم آستانگی و ویژگی ‏های تئاتر گردشیافتی)

این پژوهش کوشیده است مناسک حج ابراهیمی را، با تمرکز بر مفهوم «آستانگی» نزد ویکتور ترنر و الگوی تئاتر اکسپدیشن یا گردشیافتی تحلیل کند. برای انجام این کار، نخست مفاهیم‏ کلیدی-آستانگی، تئاتر اکسپدیشن، مناسک حج- را تعریف کرده، سپس با تمرکز بر الگوی ترسیمی ترنر از ویژگی‏ های سه‏ گانۀ هر آیین –تجویزی ‏بودن، ریخت ‏مندی، باوری‏ بودن- اعمال و ساختار مناسک حج را-به عنوان یک آیین و از منظری نمایشی- مورد ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 3

pages  119- 157

publication date 2019-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023